AI-geletterdheid: wat moet je écht weten?

Kunstmatige intelligentie (AI) wordt steeds vaker gebruikt in het dagelijkse werk van communicatieprofessionals en beleidsmedewerkers. Denk aan AI-tools zoals ChatGPT, waarmee je teksten kunt genereren, plannen kunt opstellen of data kunt analyseren. Maar hoe zorg je ervoor dat je AI op een slimme en verantwoorde manier gebruikt? En hoe AI-geletterd moet je eigenlijk zijn?

De EU AI Act en verschillende risiconiveaus

De EU AI Act verdeelt AI-toepassingen in verschillende risiconiveaus: onaanvaardbaar risico, hoog risico, beperkt risico en minimaal risico. De eerste twee categorieën brengen serieuze gevolgen met zich mee: AI-systemen die bijvoorbeeld mensen discrimineren of misleiden, zijn verboden. Andere AI-toepassingen, zoals geautomatiseerde besluitvorming over kredieten of sollicitaties, vallen onder strenge regelgeving.

Maar hoe zit het met jouw gebruik van AI in je dagelijkse werk? Hoe ver moet je gaan in je kennis en vaardigheden? Grote kans dat jouw gebruik van AI onder de laagste risicocategorie valt: minimaal risico. Dit betekent dat je AI kunt inzetten zonder zware wettelijke beperkingen, maar dat het wél belangrijk is om te begrijpen hoe je AI-tools zoals ChatGPT veilig en effectief gebruikt. En precies daarop richten wij onze trainingen.

Maar... mag het van 'de baas'?

Natuurlijk ben je ook afhankelijk van het interne beleid van je organisatie. De ene werkgever omarmt AI en schaft direct abonnementen aan, terwijl de ander nog wat terughoudender is en het gebruik van AI beperkt. Hoe dan ook is het belangrijk om AI-geletterd te zijn. De realiteit is namelijk dat veel mensen AI-tools zoals ChatGPT alsnog gebruiken, vaak buiten de controle van hun werkgever om. Juist daarom is het van belang dat medewerkers weten hoe ze AI op een veilige en verantwoorde manier kunnen gebruiken. Dat voorkomt fouten, verkeerde aannames en risico’s op het gebied van privacy en vertrouwelijkheid.

AI voor dagelijks werk: niet alleen slimme prompts, maar ook risico's herkennen

In onze trainingen leren we je niet alleen hoe je AI kunt inzetten om efficiënter te werken, maar ook hoe je voorkomt dat AI je op het verkeerde been zet. Ja, we leren je hoe je slimme prompts schrijft en hoe je ChatGPT effectiever kunt laten werken. Maar we besteden minstens zoveel aandacht aan de risico’s en beperkingen van AI, zoals:

• Hallucinaties: AI verzint soms informatie of legt verbanden die er niet zijn. Tijdens de training leggen we uit hoe dit zit. 

• Dataveiligheid: Je leert hoe je voorkomt dat je gevoelige of vertrouwelijke informatie in een chatbot invoert. Ook leggen we uit hoe je instellingen kunt aanpassen, zoals het uitschakelen van datagebruik voor training. Maar: zelfs dan wordt je data 30 dagen bewaard.

• Bias en vooroordelen: AI-modellen zijn getraind op bestaande data, die vooroordelen kan bevatten. Soms corrigeren ze juist te veel, waardoor je een overdreven 'correct' antwoord krijgt dat eigenlijk niet klopt. Wat is hierin de juiste balans?

• Beperkingen van AI: ChatGPT heeft een beperkt werkgeheugen (het zogenoemde context window), geeft geen oneindig lange antwoorden en beschikt niet over actuele informatie. Hoe ga je daar handig mee om?

  
  

Kritisch blijven en zelf de regie houden

Het belangrijkste dat we je leren, is hoe je AI slim gebruikt zonder er blind op te vertrouwen. Dit betekent:

• Zelf de feiten aanleveren. AI heeft geen kennisbank met feiten, dus zorg dat jij de juiste informatie biedt.

• Altijd fact-checken. Geloof niet zomaar wat AI je vertelt, maar controleer belangrijke gegevens.

• Eindredactie voeren. AI kan helpen met een eerste versie van een tekst, maar jij bent degene die bepaalt of het echt goed is.

  
  

Moet ik dan de hele EU AI ACT kennen? 

Kortom, als jij AI inzet voor het schrijven van teksten, analyseren van data of opstellen van plannen, dan hoef je niet de hele EU AI Act uit je hoofd te leren. Wat wél belangrijk is, is dat je begrijpt hoe AI werkt, wat de voordelen zijn, maar ook waar de valkuilen liggen. Onze training geeft je voldoende inzicht in bovengenoemde aspecten, zodat je AI slim en verantwoord kunt inzetten in je dagelijkse werk.